Projektowanie stanowisk montażowych. Etapy postępowania

Praca w każdym zakładzie produkcyjnym niezależnie od branży powinna odbywać się w uporządkowany i harmonijny sposób. Uwzględnienie tych kwestii wpływa na efektywność procesu produkcyjnego. Jednak nie osiągniemy tego, jeśli nie zapewnimy pracownikom stanowisk montażowych zaprojektowanych tak, aby mogli pracować bez przeszkód i w bezpiecznych warunkach.

Bezpieczeństwo i ergonomia pracy

Stanowiska montażowe pozwalają podzielić proces produkcyjny na odpowiednie etapy. Metoda ta usprawnia całą produkcję, ale jednocześnie sprawia, że pracownik na konkretnym stanowisku montażowym jest odpowiedzialny za przydzielone sobie zadania wymagające od niego wykonywania sekwencji powtarzających się czynności. Tym samym jego stanowisko pracy powinno być tak zaprojektowane, aby mógł w sposób płynny przeprowadzać potrzebne operacje i nie nie tracić czasu ani energii na zbędne manewry. Tak rozumiana ergonomia stanowiska montażowego gwarantuje jego maksymalne dostosowanie do potrzeb wykonywanych zadań, których realnym odzwierciedleniem jest wysoka jakość oraz wydajność realizowanych zleceń.

Jednocześnie miejsce pracy musi zapewnić każdej zatrudnionej osobie całkowite bezpieczeństwo. Jego organizacja zatem powinna zabezpieczać pracownika przed niepotrzebnymi przeciążeniami, napięciami czy mikrouszkodzeniami, które z powodu powtarzalności wykonywanych czynności mogą doprowadzić do trwałych urazów lub zwyrodnień kręgosłupa oraz narządów ruchu.

Etapy projektowania stanowisk montażowych

Podczas prac nad przyszłym stanowiskiem montażowym priorytetem powinno być uwzględnienie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz idealnego dopasowania do użytkownika. Projektowanie stanowisk montażowych gwarantujących najkorzystniejszy przebieg procesu produkcyjnego musi odpowiadać wytycznym:

1. System pracy – zmianowy charakter pracy przy stanowisku wymaga, aby w prosty sposób można je było dopasować do potrzeb różnych osób. W projekcie należy zastosować odpowiednie rozwiązania konstrukcyjne ułatwiające modyfikację. W głównej mierze będzie to regulowania wysokości stołu montażowego w zależności od wzrostu pracowników. Wysokość stołu powiązana jest z tym, czy praca będzie wykonana w pozycji stojącej lub siedzącej. Jeśli przewiduje się pracę siedzącą, to należy pamiętać o przygotowaniu krzesła oraz odpowiedniej dla niego przestrzeni. Również w przypadku krzeseł warto wprowadzić modele z regulacją wysokości siedziska.
   
   
2. Rodzaj wykonywanych zadań – stanowisko, a przede wszystkim stół montażowy powinien być przystosowany do utrzymania ciężaru opracowywanych elementów. Natomiast blat musi być przygotowany na kontakt z typem materiału i wykorzystywanymi podczas jego obróbki narzędziami oraz środkami. Charakter prac może wymagać zastosowania blatu wykonanego ze sklejki, sklejki pokrytej gumą, z tworzywa PCV lub z blachy kwasoodpornej albo ocynkowanej. Ponadto powszechnie stosowane są blaty z płyty wiórowej, MDF, laminowanej itp.
   
   
3. Dostęp do narzędzi – należy wydzielić miejsce, które zgromadzi potrzebne do pracy sprzęty, w tej roli najlepiej sprawdzają się ścianki narzędziowe. Posiadają one perforacje i uchwyty umożliwiające zaczepienie wykorzystywanych sprzętów. Można też je wyposażyć w dodatkowe półki czy organizery. Jeśli to nie koliduje z zakresem ruchów pracownika, to pod blatem umieszcza się dodatkowe kontenerki czy półki. Jednak projektując obszar pracy, należy też uwzględnić charakterystyczny zakres ruchów w tym chwytania, które wykonuje każdy z nas. Operator powinien mieć możliwość wydzielenia strefy dla narzędzi do częstego oraz rzadszego używania.
   
   
4. Oświetlenie – od dobrej widoczności zależą poziom uwagi pracownika oraz płynny postęp prac. W tym względzie zaleca się stosowanie dwóch źródeł światła: główne i punktowe.
   
   
5. Komunikacja – dostęp do informacji również w wersji cyfrowej, ale też bezproblemowa możliwość pobierania materiałów czy półproduktów do obróbki oraz przekazywanie zmontowanych elementów do dalszych stanowisk.
   
   
6. Możliwość modyfikacji – nowoczesne stanowisko montażowe powinno być przygotowane na zmiany w technologii produkcji, a więc zapewnić łatwą rozbudowę lub przebudowę w zależności od potrzeb. Czynności te ułatwi dostęp do skorelowanych modułów lub akcesoriów.

Uwzględnienie powyższych elementów zapewnia zaprojektowanie stanowiska montażowego pozwalającego na sprawną, bezawaryjną i możliwie przyjemną pracę. Warto zatem zadbać też o walory estetyczne stanowiska montażowego.